Tijdens onze familierondreis door Zuidwest-USA bezoeken we San Francisco waar we een boottocht maken naar de beruchte voormalige gevangenis op Alcatraz. We doen een audiotour en verkennen het kleine eiland drie uur lang voordat we terugvaren naar het vasteland.
Met de ferry naar Alcatraz
Op loopafstand van Pier 39 is Pier 33 te bereiken van waar de boottochten naar Alcatraz vertrekken. Alcatraz Cruises is de enige officiële cruisemaatschappij die mag aanmeren op Alcatraz. Je moet minimaal een half uur van tevoren aanwezig zijn en dan nog is het lang in de kou en wind op de kade wachten totdat we aan boord kunnen, omdat de ferry is vertraagd. De boottocht naar Alcatraz zelf duurt slechts kort (ongeveer 15 minuten). Je ziet Alcatraz vanaf de kade ook al liggen, het is niet meer dan een klein rotsachtig mini eilandje.
Achtergrond Alcatraz
Alcatraz Island ligt in de baai van San Francisco, op ongeveer 2 kilometer van de kust, en heeft een oppervlakte van zo’n 9 hectare
(ongeveer 500 meter lang en 200 meter breed). Het eiland werd oorspronkelijk gebruikt als militair fort, maar werd later vooral bekend als de zwaarst bewaakte gevangenis van de Verenigde
Staten.
Van 1934 tot 1963 zaten hier enkele van de meest beruchte criminelen vast, zoals Al Capone, George “Machine Gun” Kelly en Robert Stroud (de Birdman of Alcatraz). Door de hoge kosten en de geïsoleerde ligging werd de gevangenis uiteindelijk gesloten. Tegenwoordig is Alcatraz een nationaal park.
Audiotour door Alcatraz cellencomplex
We brengen drie uur door op Alcatraz Island (exclusief vaartijd en wachten op de ferry terug naar het vasteland), waarbij we de meeste tijd doorbrachten tijdens de audiotour. De audiotour steekt
goed in elkaar, bijna iedereen gebruikt de audiotour in de cellenblokken, hiermee krijg je zelfs in het Nederlands op verhalende wijze uitgebreide informatie over het harde leven hier in het
cellencomplex. De verhalen worden uit naam van diverse oud-gevangenen verteld.
De audiotour vertelt het verhaal over de beroemdste ontsnappingspoging van Alcatraz die plaatsvond in 1962, toen Frank Morris en de broers John en Clarence Anglin uit de gevangenis ontsnapten. Ze groeven met lepels door de muur van hun cel, maakten een vlot van regenjassen en verdwenen in de koude golven van de San Francisco Bay. Hun lichamen zijn nooit gevonden, waardoor hun lot tot op de dag van vandaag een mysterie blijft.
Het leven van gevangenen en ontsnappingspogingen
In totaal werden er tijdens de gevangenisperiode 36 ontsnappingspogingen gedaan door 34 gevangenen, maar volgens officiële bronnen heeft niemand het vasteland ooit levend bereikt, al voedt het
verhaal van 1962 nog steeds de mythe van “The Great Escape”.
Opvallend is dat er in Alcatraz mensen gevangen werden gezet die zeer uiteenlopende delicten hadden gepleegd. De meest ontsnapgevaarrijke gevangenen werden hiernaartoe gebracht vanuit het hele land, maar ook mensen die brood of een klein geldbedrag hadden gestolen. Beetje vergelijkbaar met de deportaties van Britse gevangenen naar kolonies in Australië begin 19e eeuw.
Het leven op Alcatraz was onaangenaam. Het eten was goed, maar de continue wind en afgelegen ligging maken dit een naargeestige plek. Pijnlijk voor de gevangenen is dat ze soms wel gejuich en gefeest konden horen uit de stad, bijvoorbeeld tijdens oud en nieuw. Alcatraz is een beruchte gevangenis met een interessante geschiedenis, het vertelt veel over hoe de Verenigde Staten in die tijd dacht om te moeten gaan met gevangenen. Ook wordt duidelijk dat de overheid niet goed wist wat ze met het Alcatraz eiland aan moesten. Het cellencomplex (genaamd Cellhouse) in Alcatraz is met afstand het meest interessant, verder is er niet veel te ontdekken.
De gebouwen op Alcatraz bestaan naast de gevangenis uit: het voormalige Warden’s House (de woning van de gevangenisdirecteur), de Guard Tower (wachttoren), het Recreatieplein, de vuurtoren en de werkplaatsen waar gevangenen tewerkgesteld werden. Verder zijn er overblijfselen van het oude militaire fort en zie je nog de oude watertoren uit de tijd dat het eiland een belangrijke militaire post was. Veel van deze gebouwen zijn deels vervallen, maar geven een indrukwekkend beeld van het zware leven op “The Rock”.
We lopen over het eiland (je bent vrij om zelf rond te dwalen), wat als de zon doorkomt nog best idyllisch kan zijn met kleurrijke bloemetjes die groeien langs de kade. We genieten van het uitzicht op de mooie baai. Een groot contrast met het voormalige harde gevangenisleven.
Voor gevangenen begon de dag op Alcatraz om half zeven ‘s ochtends, met het luiden van het gevangenisalarm en de eerste telling. Binnen twintig minuten moesten de gevangenen zich wassen, aankleden en hun bed opmaken.
Via de honderd meter lange hoofdgang (door de bewoners “Broadway” genoemd) liepen ze naar de eetzaal, waar ze precies twintig minuten kregen om te eten. Daarna volgde opnieuw een telling, en hetzelfde ritueel herhaalde zich bij de lunch en het avondeten. Overdag werkten de mannen in de werkplaatsen, waar ze onder meer handschoenen en pallets maakten en de was deden. Ze passeerden metaaldetectors en werden regelmatig aan controles onderworpen. Rond half vijf ‘s middags gingen de cellen op slot tot de volgende ochtend; om half tien doofden de lichten. Op mistige dagen, wanneer het zicht te slecht was om gericht te kunnen schieten, moesten de gevangenen zelfs de hele dag in hun cel blijven, behalve tijdens de maaltijden.
Geschiedenis van Alcatraz
Alcatraz kende een opvallende transformatie door de jaren heen:
1850 – Het eiland wordt door president Millard Fillmore aangewezen als militaire basis. Er verrijst een fort dat de baai van San Francisco moet beschermen.
1859 – De eerste troepen nemen hun intrek: Alcatraz wordt officieel een militaire kazerne en later ook een militaire gevangenis voor deserteurs en krijgsgevangenen.
1934 – De controle gaat over naar het Department of Justice, en Alcatraz wordt een federale gevangenis voor o.a. de zwaarste criminelen van het land.
1963 – De gevangenis sluit vanwege de hoge kosten en de vervallen gebouwen.
1969–1971 – Een groep Native American-activisten bezet het eiland om aandacht te vragen voor hun rechten; deze bezetting leidt tot groeiend historisch besef over Alcatraz.
1972 – Alcatraz wordt onderdeel van het Golden Gate National Recreation Area en opent als museum en nationale bezienswaardigheid.
Bezetting door activisten
Een groep van ongeveer 89 activisten, voornamelijk leden van de Indians of All Tribes, nam het eiland in bezit om aandacht te vragen voor de slechte leefomstandigheden van veel Native
Americans en voor hun rechten op land en zelfbeschikking.
Tijdens de bezetting richtten de activisten slaapplaatsen, keukens en een kleine school op en organiseerden ze protesten, lezingen en culturele activiteiten. Hun aanwezigheid kreeg veel
media-aandacht en inspireerde een bredere beweging voor Native American-rechten in de Verenigde Staten.
Uiteindelijk werd de groep in juni 1971 door federale autoriteiten van het eiland verwijderd, maar hun actie wordt nog steeds gezien als een belangrijke mijlpaal in de strijd voor Native American-rechten.
Op de watertoren van Alcatraz is nog steeds een herinnering te zien aan de Native American-bezetting: de tekst “Indians Welcome” die de activisten in 1970 op het gebouw schilderden, is grotendeels behouden. Het is niet het oorspronkelijke verfwerk van toen, want dat was na hun vertrek vervaagd of beschadigd, maar de huidige tekst is nauwkeurig gerestaureerd om de boodschap en het historische belang van de bezetting te bewaren.
Samenvatting Alcatraz tour
Alcatraz is de meest bekende en beruchte voormalige gevangenis ter wereld. De afgelegen ligging in een baai, de heroïsche ontsnappingspogingen en het feit dat hier de meest gezochte Amerikaanse criminelen werden vastgehouden, zorgen ervoor dat Alcatraz zestig jaar na sluiting nog steeds zo'n sterke aantrekkingskracht heeft. Daarom is een bezoek aan de Alcatraz gevangenis voor velen een must-do in San Francisco. Je moet daarom op tijd (een paar weken van tevoren is raadzaam) een tour boeken bij Alcatraz City Cruises. Dit is de enige partij die mag aanmeren op Alcatraz eiland. Er zijn ook veel bedrijven die boottochten aanbieden waar je alleen rond Alcatraz vaart.
De gratis inbegrepen audiotour is zeker aan te raden, want dan komt Alcatraz echt tot leven en krijg je een goed beeld van het harde leven op dit afgelegen eiland. De kans is groot dat je het eiland na drie uur wel gezien hebt waarna je in de rij kunt staan om met de boot terug te keren.
